Điều gì khiến người ta thành gay?

Tác giả: Neil Swidey

Noel phỏng dịch từ


http://www.boston.com/news/globe/magazine/articles/2005/08/14/what_makes_people_gay/



Cuộc tranh cãi vẫn đương là, hoặc tất cả do sự dạy dỗ/giáo dục con cái, hoặc tất cả do gen. Nhưng biết đâu còn có lý do nào khác nữa?



Với đôi mắt xanh trong, tóc gợn sóng, nét mặt tươi tắn, bọn trẻ trông như vừa mới bước ra từ cuốn catalog của Pottery Barn. Chúng là cặp song sinh 7 tuổi. Tôi gọi chúng là Thomas và Patrick. Ba mẹ bọn trẻ cho phép tôi được gặp chúng, miễn là tôi không sử dụng tên thật của các em.



5 giây lướt qua, chẳng thể nghi ngờ gì về sự giống nhau của hai đứa trẻ -đến nỗi chúng cũng không thể chỉ ra được ai là ai trong những tấm hình.
5 phút trôi qua, sự khác nhau về chiều sâu của hai đứa trẻ mới dần hiện ra.

Pattrick dễ gần, chín chắn và chăm chú. Cậu hay lặp lại tên mình khi nói chuyện với tôi. Thomas tự nhiên, thoải mái và hơi lo ra. Mới có mấy phút sau khi gặp tôi bên ngoài một tiệm cà phê, cậu đã thúc mạnh vào tôi và reo lên “Chiếc punch bug(1) xám kìa!” và rồi dõi theo chiếc Volkswagen Beetle đang kiếm khách đi ngang qua chúng tôi.
Chúng cõng nhau đi quanh như những người anh em khác. Nhưng ở Pattrick ít có sự mạnh mẽ hơn và giọng cậu cao hơn. Thomas cõng người anh em của mình, đôi cánh tay cậu vòng lại trông như một lực sĩ tí hon. Chúng là hai cậu bé 7 tuổi với những khác biệt tinh tế.

Hồi cặp sinh đôi được 2 tuổi, Patrick tìm thấy giày của mẹ. Cậu thích mang chúng. Thomas có lần thử mang giày bố nhưng nó không hiểu gì.

Khi cặp sinh đôi được 3 tuổi, Thomas buột miệng nói rằng súng đồ chơi là món đồ yêu thích của cậu. Còn Patrick thì nói, món đồ chơi cậu thích là mấy con búp bê Barbie mà cậu tìm thấy ở vườn trẻ.

Khi cặp sinh đôi được 5 tuổi, Thomas “loan báo” rằng cậu sẽ là gã Monster trong lễ Halloween. Pattrick nói cậu sẽ là công chúa. Thomas bảo Patrick không làm vậy được đâu, vì mấy đứa khác sẽ cười vào mặt nó. Patrick dường như lúng túng, nó không hiểu. Thế Patrick làm Batman vậy –cậu nói.




Người mẹ thông minh, nồng hậu và cởi mở (open-minded) của hai cậu nhóc thấy chính mình cũng đang mâu thuẫn. Cô muốn Patrick –đứa con trai mà những người bạn chơi cùng nó toàn là nữ, chẳng bao giờ là nam –được là chính mình, nhưng cô cũng lo cho cách xử sự nữ tính của con sẽ đẩy cậu vào tình huống bị nhạo báng và tổn thương. Cô quyết định cho phép con mình được tự do thể hiện ở nhà và đặt ra một số hạn định cho con nơi công cộng.

Mọi chuyện vẫn tiếp diễn cho đến năm ngoái, khi một giáo viên ở trường đã gọi điện bảo rằng Patrick đang khiến cho những người bạn cùng lớp của cậu thấy không thoải mái. Cậu cứ khăng khăng đòi mình là con gái.

Patrick biểu lộ ra những hành vi gọi là bất tuân với giới tính thơ ấu (childhood gender nonconformity = CGN). CGN không dùng để diễn tả một cậu bé mà đâu đó trong đám đồ chơi của nó có một con búp bê hay có lần nào đó, cậu đã từng thử vận vào bộ đồ diễn Bạch Tuyết của người chị gái.

Đúng hơn, nó dùng để diễn tả cậu bé có biểu hiện rõ rệt và cố định những đặc điểm + sở thích tiêu biểu của nữ tính, đồng thời, né tránh những hành vi đặc thù của nam tính, như là các trò chơi xô xát thô bạo.

Đã có những nghiên cứu đáng kể về hiện tượng này, đặc biệt là ở nam giới, gồm cả cuộc nghiên cứu dõi theo những cậu bé từ lúc thơ ấu cho đến đầu tuổi trưởng thành. Các dữ kiện cho thấy Patrick rất có khả năng khi trưởng thành sẽ là người đồng tính. Không phải tất cả đàn ông đồng tính đều thể hiện những hành vi quá nữ tính như thế khi còn là những cậu nhóc. Nhưng cuộc nghiên cứu cho thấy, các cậu bé có biểu hiện CGN, khoảng 75% trong số chúng –có thể hơn –sẽ là gay hoặc bi.

Điều khiến cho trường hợp của Patrick và Thomas lôi cuốn chúng ta là, nó đặt ra một nghi vấn cho cả hai giả thiết nổi nhất vào lúc này, trong những cuộc tranh luận dài hơi về đề tài điều gì khiến cho người ta thành gay: tạo hóa/bản chất tự nhiên hay là do nuôi dưỡng/khuyến khích, do gen hay do học đòi.

Là cặp sinh đôi đồng trứng, Patrick và Thomas khởi đầu như những dòng vô tính về di truyền (genetic clones(2)). Kể từ khi chúng mở mắt chào đời, môi trường sống, những thay đổi, các mối quan hệ đều như nhau, dưới sự nuôi dưỡng của cùng một cha mẹ, rồi cho đến khi mấy đứa trẻ biết nói, đứa thì bộc lộ những đặc điểm nữ tính rất đậm, đứa lại tỏ ra “đàn ông” hết thảy, cũng như các bà mẹ vẫn hay đứng nhìn con mình nô đùa mà nhún vai bảo nhau: mấy thằng nhóc nhà tôi khác nhau từ thời khắc chúng sinh ra cơ, không thể nghi ngờ gì về điều ấy đâu.

Vậy điều gì đã diễn ra từ điểm khởi phát là gen đồng nhất cho đến khi mấy đứa trẻ chào đời? Chúng đã trải qua 9 tháng trong dạ con. Trong cuộc chạy đua tìm kiếm vì những lẽ gì mà người ta thành gay/straight, đây chính là “vùng đất hứa” thú vị và giàu tiềm năng nhất.


Sao phải quan tâm đồng tính bắt nguồn từ đâu?

Chứng mình rằng con người ta sinh ra đã là gay sẽ mang đến cho họ sự công nhận rộng lớn hơn từ phía xã hội, đồng thời, bảo vệ họ tốt hơn trước những phân biệt đối xử và những tranh cãi về quyền lợi của người đồng tính. Trong thập niên trở lại đây, khi mà những luận cứ về sinh học đang thắng thế, các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy ở người Mĩ, đặc biệt là những người trưởng thành trẻ tuổi, đang mở rộng lòng khoan dung với các gay và les. Và nó đích xác là cái mà những nhóm chống đối đồng tính vô cùng lo lắng. Hội Ðồng Nghiên Cứu Gia Ðình (Family Research Council), một nhóm cố vấn theo đạo Cơ-đốc bảo thủ ở Washington, D.C., lý lẽ trong cuốn Getting It Straight: phát hiện con người ta sinh ra đã là gay “sẽ thúc đẩy cho quan niệm rằng thiên hướng tính dục là một đặc trưng bẩm sinh, như chủng tộc; rằng những người đồng tính luyến ái, như những người Mĩ gốc Phi, phải được bảo vệ hợp pháp trước ‘sự phân biệt đối xử’; và rằng sự chống đối đồng tính phải bị xã hội lên án như cái chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. Tuy nhiên, đó không phải sự thật.”.

Một số người chủ trương hôn nhân đồng tính biện luận rằng, chứng minh xu hướng tính dục là bẩm sinh sẽ tạo thuận lợi cho việc dàn xếp cuộc tranh luận trở nên giản đơn như một vấn đề về các quyền công dân. Điều này có thể thật, song, khi ấy, lại một lần nữa, tự do tín ngưỡng sẽ có được sự bảo hộ lâu dài của liên bang trước các đặc điểm bẩm sinh như chủng tộc hay giới tính.




Một thời gian dài ở thế kỷ 20, ý kiến nổi trội cho rằng đồng tính liên thông với quá trình dạy dỗ/giáo dục. Freud là một ví dụ, ông tự biện rằng những người mẹ “úm” con quá mức và những người cha xa cách, thiếu gần gũi/thân mật với con trai đã tạo điều kiện cho các cậu bé thành gay. Mãi cho đến năm 1973, Hội Tâm thần học Mĩ mới gỡ bỏ “đồng tính luyến ái” ra khỏi danh sách các rối loạn về tinh thần.

Sau đó, vào năm 1991, một nhà thần kinh học ở San Diego tên là Simon LeVay phát biểu với mọi người rằng ông đã tìm ra sự khác biệt mấu chốt giữa các bộ não của đàn ông đồng tính và dị tính mà ông nghiên cứu. LeVay đã chỉ ra một lùm nhỏ các tế bào thần kinh của phần hypothalamus phía trước (anterior hypothalamus(3)) –được tin rằng là nơi điều khiển hành vi tính dục, về trung bình, ở đàn ông đồng tính có kích cỡ nhỏ hơn hai lần ở đàn ông dị tính. Phát hiện của LeVay không lên tiếng trực tiếp cho cuộc tranh cãi: Tự nhiên hay do Nuôi dưỡng. Về lý thuyết mà nói, các khối thần kinh có thể đã thay đổi kích cỡ bởi do trạng thái đồng tính.

Nhưng dường như không phải như thế, và cuộc nghiên cứu cũng làm xìu đi những nỗ lực nhằm chứng minh đồng tính luyến ái trên cơ sở sinh học.




Về sau, cũng trong năm đó, chuyên gia tâm thần học Richard Pillard, đại học Boston, và nhà tâm lý học J. Michael Bailey, đại học Northwestern, đã thông báo các kết quả từ cuộc nghiên cứu của họ về các cặp nam sinh đôi. Họ phát hiện ra rằng, ở các cặp sinh đôi cùng trứng, nếu người này là gay, thì có khoảng 50% khả năng người còn lại cũng là gay. Với những cặp sinh đôi khác trứng, khả năng này khoảng 20%. Bởi các cặp sinh cùng trứng có cùng một bộ gen, còn các cặp khác trứng thì giống nhau khoảng nửa bộ. Người ta tin rằng các gen đã tạo ra sự khác biệt. Hầu hết các nghiên cứu đáng tin cậy phát hiện thấy tỉ lệ đồng tính chiếm 2 đến 4% dân số, thay cho con số ước lượng phổ biến “1 trong 10”.

Năm 1993 nổ ra một tin quan trọng: khám phá của Dean Hamer về “gen gay”. Thật ra, Hamer, một nhà nghiên cứu lành nghề thuộc đại học Harvard tại Viện National Cancer, không hẳn đã hoàn toàn liều lĩnh và thiếu chính xác khi nói ra điều đó. Ông phát hiện thấy những người anh em đồng tính cùng có một vùng nhiễm sắc thế X đặc trưng, gọi là Xq28, tỉ lệ này cao hơn ở những người đồng tính nam nhưng có anh/em là người dị tính. Hamer và những người khác đề xuất khám phá này rốt cuộc sẽ làm thay đổi cách hiểu của chúng ta về thiên hướng tính dục.


----------

(1)Punch bug: một trò mà trẻ con hay chơi trên những chuyến xe đường xa. Người nào thấy chiếc punch bug (Volkswagen Beetle) đầu tiên sẽ la lên “PUNCH BUG” và thụi vào ai đó bằng tay.

(2)Thế hệ con mà nhìn chung giống hệt như bố mẹ được gọi là dòng vô tính (clone)

(3)hypothalamus: vùng dưới đồi